Nohut ve mercimek gibi baklagillerde, ekim öncesi yapılan tohum kalibrasyonu, mantar hastalıklarına karşı ilaçlama ve sıra arası ayarlamaları, çıkış gücünü doğrudan etkiler. Özellikle kurak bölgelerde, doğru hazırlık verimi %20–40 arasında artırabilir.
“İpucu: Kalibre edilmiş tohum, ekim makinesinin düzgün atım yapmasını sağlar ve çıkışı hızlandırır.”
1) Tohum Kalibrasyonunun Önemi
Kalibrasyon sayesinde;
- Tane iriliği eşitlenir,
- Ekim makinesi düzgün tohum bırakır,
- Çıkışlar homojen olur,
- Gübre ve ilaç kullanımında israf önlenir.
Nohutta: 8–10 mm üzeri iri taneler tercih edilmelidir.
Mercimekte: Eleme + yoğunluk ayırma işlemi optimum sonuç verir.
2) Tohum İlaçlaması ve Faydaları
Baklagiller özellikle Ascochyta (anthraknoz) gibi mantar hastalıklarına hassastır.
Tohum ilaçlaması:
- Hastalık bulaşmasını engeller,
- Çıkış sonrası bitki kaybını azaltır,
- Kök gelişimini teşvik eder.
Metalaxyl-M, azoxystrobin veya thiram içeren ilaçlar yaygın olarak kullanılır.
Uygulama: Tohum yüzeyinin tamamen kaplanmasına dikkat edilmelidir.
3) Toprak Hazırlığı ve Ekim Derinliği
Nohut ve mercimekte doğru ekim derinliği kritik öneme sahiptir:
- Nohut: 5–7 cm
- Mercimek: 3–5 cm
- Çok derin ekim → çıkış gecikmesi ve çimlenme kaybı
- Yüzeysel ekim → kök tutunması zayıf olur
Toprak hafif tavda iken ekim yapılmalıdır.
4) Sıra Arası ve Sıra Üzeri Ayarları
Kalibrasyonun ardından doğru sıra ayarı şu faydaları sağlar:
- Güneşlenmeyi artırır,
- Yabancı ot baskısını azaltır,
- Hava sirkülasyonunu iyileştirir.
Nohut:
- Sıra arası: 25–35 cm
- Sıra üzeri: 6–10 cm
Mercimek:
- Sıra arası: 15–20 cm
- Sıra üzeri: 3–6 cm
5) Gübreleme ve Mikro Besin Takviyesi
Baklagiller azot bağlama yeteneğine sahip olsa da başlangıçta;
- Fosfor uygulaması kök gelişimini güçlendirir.
- Molibden takviyesi nodül oluşumunu destekler.
- Organik madde düşükse çinko uygulanabilir.
6) Hastalık Yönetimi
Ekim öncesi hazırlık doğru yapılmış olsa bile;
- Toprak kaynaklı mantar patojenleri,
- Soğuk-sıcak stresine bağlı fide yanıklıkları görülebilir.
Bu nedenle:
- Tohum ilaçlaması mutlaka önerilir.
- Gerekirse çıkış sonrası erken dönem koruyucu uygulamalar yapılabilir.
- Ekim nöbeti, baklagiller için en etkili kültürel önlemdir.
“Not: Tohum ilaçlamasında yüzeyin tamamen kaplanması, mantari bulaşı azaltan en kritik adımdır.”
